Financieel mediator Geertje Tuinema: 'Geld is emotie.'

Financieel mediator Geertje Tuinema geeft op 28 november 2019 de cursus "Scheiden en eigen huis in de praktijk" in de Nieuwe Poort te Amsterdam. Klik hier voor meer informatie.

Achtergrond
‘Ik heb een financiële achtergrond. Eerst heb ik de HEAO gedaan, waarna ik via
omzwervingen ongeveer zestien jaar geleden mijn eigen bedrijf heb gestart.’

“Wat leuk, wanneer neem je ontslag?”

‘Ik heb altijd gewerkt in de fiscale en financiële business. Ik kom nog uit de tijd dat als je werkte en zwanger raakte, de reactie was: “Wat leuk, wanneer neem je ontslag?” Dat overkwam mij toen ik bij een bank werkte. Daarna ben ik van alles gaan doen in de financiële hoek. In 2004 ben ik voor mezelf begonnen. In die periode zag ik veel convenanten en dacht ik: “Dit kan financieel beter!”’

Financieel mediator

Zo ben ik mij in het fiscale vak gaan specialiseren in de fiscaliteit bij echtscheiding. In 2008
werd ik gevraagd om mee te werken om de Collaborative Divorce op te zetten (de
advocaten, coach en financial). Daar heb ik in 2009 ook de collaborative opleiding in gedaan.
Je werd geacht deze te doen, maar dan moest je wel eerst mediator zijn, iets wat ik toen nog
niet was. Dat triggerde me wel en heb met het zijn van financieel mediator zijn mijn
bestemming gevonden. En ik ga nog lang niet stoppen, ik heb er veel te veel plezier in.
Ik richt mij op de financiële en fiscale gevolgen van echtscheiding. Destijds was ik de eerste
in Nederland die daarin een eigen bedrijf begon, en dat heeft me geen windeieren gelegd.
Het is een goedlopend bedrijf en ik houd me bezig met zowel mediation, als ook met
partijadvies in procedures op verzoek van advocaten. Tevens ben ik financial bij de
overlegscheiding. Het zijn meestal ondernemers die hun echtscheiding via mij willen
oplossen.

Bewondering
‘In mijn fiscale vak kijk ik op tegen cliënten die er oprecht hun best voor doen om het
financieel en fiscaal samen zo goed mogelijk te regelen en elkaar wat gunnen, opdat beiden
na echtscheiding zo goed mogelijk door kunnen met hun leven. Ik heb bewondering voor
advocaten die hun grenzen kennen en zich fiscaal en financieel in een procedure of een
mediation laten adviseren. De ervaring leert dat hiermee cliënten beter geholpen zijn.’

Ergernis
‘Op het gebied van scheidingsprofessionals is er de laatste jaren flink wat veranderd. Was
het vroeger het domein van de advocatuur, nu zijn er professionals met verschillende
invalshoeken bijgekomen en dat is niet altijd kwalitatief voldoende. Mensen worden gelokt
met een veel lagere prijs dan bij de advocaat, maar goedkoop is in dit geval duurkoop en let
wel de toekomst van twee mensen staat op het spel.

Met regelmaat zie ik convenanten van dergelijke professionals omdat de fiscus een
navordering of naheffing oplegt. Lang niet altijd kan ik er nog wat aan doen, maar het lijkt
mij toch bijzonder wenselijk dat een convenant niet alleen alle afspraken bevat, maar ook
fiscaal zuiver is.’

Zuiver

‘Een fiscale paragraaf van drie regels volstaat niet. Dat vindt de belastingdienst trouwens
ook. Fiscaal is er bij echtscheiding daarom wat mij betreft nog een wereld te winnen. Nog
afgezien wat voor aansprakelijkheid je op je hals haalt bij een fiscaal onzuiver convenant.
Bijvoorbeeld een nihilbeding bij partneralimentatie. Dit leidt er toe dat hypotheekrente niet
afgetrokken kan worden. De fiscus neemt de aftrek gewoon terug door middel van een
naheffing, daar zit je niet op te wachten. Maar ook een lijfrente die ondergebracht wordt bij
de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding; het kan gewoon niet. Daarnaast zijn er
financieel vaak zo veel creatievere oplossingen te vinden, maar je moet ze wel kennen.
Lijfrente en vermogen kan wel met elkaar verrekend worden en toch fiscaal zuiver zijn.’

Zekerheid
‘Het fijne met belasting is dat het zwart of wit is. Toch zijn er soms situaties waarvan je niet
weet hoe je het fiscaal moet oplossen. Gelukkig kan ik dan terugvallen op mijn contacten bij
de Belastingdienst en zo’n casus voorleggen. Dat geeft zekerheid.’

Geld

‘Geld is ook expliciet: twee euro blijft twee euro en zal nooit drie euro worden. Geld is
emotie en kan verhoudingen op scherp zetten. Maar duidelijk inzicht in hoe een euro rolt bij
echtscheiding geeft rust. Mensen kunnen weer verder als de financiële aspecten begrepen
en geregeld zijn.’

Het leukste

‘Samen twee mensen naar een goede, creatieve, redelijke en billijke oplossing brengen
waarbij er geen geld blijft liggen, ook niet bij de Belastingdienst. Zeker dat laatste komt in de
praktijk vaak voor. Als beide personen weer onafhankelijk van elkaar door kunnen en er
verbinding is als ouders. Dat vind ik het leukste van mijn werk.’

Psycholoog
‘Tijdens een mediationgesprek komt er veel aan het licht. Ruziemaken en emotie horen bij
echtscheiding, in die zin neem ik soms de rol aan van halve psycholoog, maar aan mijn rol
zitten wel duidelijke grenzen. Hulp van een echte psycholoog is dan soms zeer wenselijk,
maar niet iedereen staat daar voor open. Dat is jammer, want het kan een relatie sterk
verbeteren.’

Samen door
‘Mijn mediations zijn altijd in de eerste plaats gericht op de mogelijkheid van herstel van de
relatie. Als ik merk dat de deur op een kiertje staat, zal ik proberen opnieuw de deur open te
zetten. Ik doe liever mijn werk niet dan wel: soms willen mensen toch samen door. Dat
gebeurt toch een paar keer per jaar. De helft van de mensen die zo’n beslissing maken, zie ik
ook niet meer terug op kantoor.’

Trends

‘Ik krijg de indruk dat de overheid steeds meer belangstelling heeft voor echtscheidingen en
alles wat daarom heen gebeurt. Begrijpelijk, er zijn kinderen bij betrokken die niet
beschadigd moeten worden door de echtscheiding van hun ouders en het leidt tot
ziekteverzuim bij de werkgever. Nieuwe ontwikkelingen zijn te vinden in het nieuwe
huwelijksvermogensrecht. De nieuwe Wet partneralimentatie treedt volgend jaar in werking
en - zoals het er nu naar uitziet - in 2021 in komt de nieuwe Wet pensioenverdeling bij
echtscheiding.’

Vechtscheidingen
‘Verder zie ik ook de wens van de overheid het aantal vechtscheidingen terug te dringen.
Tenslotte zijn de kinderen daarvan de dupe. Wat ik daarbij wel mis is dat de overgrote
meerderheid van de stellen die willen echtscheiden dat doen in goed onderling overleg. Daar
mag wel eens wat meer aandacht voor zijn.’

Ken je grenzen
‘Een advocaat is een jurist en geen belastingkundige. Voor juridische gevolgen heb ik een
advocaat nodig. De advocaat kan voor de fiscale gevolgen samenwerken met een financial.
In de praktijk, is mijn ervaring, werkt deze samenwerking erg goed. Het levert veel positieve
reacties op van onze cliënten, omdat we goed kunnen uitleggen hoe iets in elkaar zit. Er
zitten nu eenmaal twee duidelijke kanten aan een echtscheiding: fiscaal en juridisch.’

Niche
‘De fiscale kant van echtscheidingen is echt een nichemarkt. Jarenlang gaf ik les aan
accountants en fiscalisten en elke keer kan ik hen wel weer nieuwe dingen vertellen, omdat
het een erg dynamisch kennisgebied is op de scheidslijn van civiel en fiscaal, waarin veel
gebeurt.’

Meest gemaakte fout
‘Een van de meest gemaakte fouten is het doen van belastingaangifte bij echtscheiding. De
aangifte van de eigen woning bij echtscheiding is dan ook (behoorlijk) ingewikkeld. Een
belangrijke regel hierin is dat in de eerste 24 maanden dat partners duurzaam gescheiden
leven, zij de woning nog als eigen woning mogen behandelen. En hier gaat het vaak mis,
maar dat is zeker niet nodig. Je goed laten informeren en een cijfervoorbeeld krijgen om te
weten wat je moet doen is belangrijk.

De gevolgen van het doen van een foute aangifte bij de Belastingdienst zijn in dit geval
groot: het kan al snel om de helft van de hypotheekrenteaftrek gaan. Als een stel dan al
gescheiden is, is het soms lastig om hieraan nog iets te doen. Het is dus beter om dit aan de
voorkant te voorkomen.

Kennis van zaken is daarbij belangrijk. Een nihilbeding partneralimentatie verhindert
bijvoorbeeld hypotheekrenteaftrek. Dat moet je wel weten en kan je gemakkelijk oplossen
met een extra artikel in het convenant.’

Gereedschapstas

‘Interessant is ook de behandeling van de woning op naam van de ene partner met een
periodiek verrekenbeding. Veel mensen denken dat de waarde van de woning in dat geval
gedeeld moet worden, maar dat klopt niet.
Waardestijging van een woning is geen inkomen en bij een periodiek verrekenbeding
verreken je inkomen. Dus de waardestijging van een woning is autonoom voor degene op
wiens naam de woning staat. Ik merk wel dat dit soort kennis niet in de gereedschapstas van
het scheidende echtpaar zit.’

Finaal verrekenbeding

‘Bij het finaal verrekenbeding is sprake van een “alsof” gemeenschap. Stel dat het huis in dit
geval ook op naam staat van een van de partners, maar de helft van de overwaarde moet
wel gedeeld worden op grond van het finaal verrekenbeding. Dat leidt dus tot een box 3-
lening en geen aftrekbare rente.
Dit laatste voorbeeld valt wel op te lossen, dat bespreken wij tijdens de cursus.’

Huwelijkse voorwaarden
‘In de praktijk trouwt slechts een kwart van de stellen onder het maken van huwelijkse
voorwaarden. Zonder huwelijkse voorwaarden trouwden mensen nu in de beperkte
gemeenschap van goederen, dat zal vast weer extra bewijsproblemen geven, want wat was
nu voorhuwelijkse.

Mensen die bij mij gescheiden zijn, zie ik vaak terug omdat ze willen weten hoe ze dan wel
een goed samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden kunnen opstellen. Mensen
willen dat wat hen is overkomen tijdens hun echtscheiding nu voorkomen.’

Eigen onderneming en scheiden
‘Een onderneming in de echtscheiding geeft altijd extra dynamiek aan de echtscheiding.
Daarom zou het zo goed zijn van tevoren heldere afspraken te maken en die goed vast te
leggen.’

Vrijwel iedereen heeft een eigen huis
‘Mijn cursus is niet alleen relevant voor advocaten die hun PO- punten moeten behalen.
Vrijwel iedereen heeft een eigen huis en in de praktijk bestaat er eigenlijk maar weinig
kennis over de fiscale kant daarvan. Voor hen is mijn cursus dus evengoed interessant.'


Geertje Tuinema